Na račune Uprave za indirektno oporezivanje (UIO) BiH u prvih pola godine leglo je 5,748 milijardi KM od indirektnih poreza, šest odsto više nego lani, a rast je, tvrde upućeni, posljedica povećanja potrošnje koja u BiH nije odraz napredne ekonomije, već zavisnih građana i privrede, koji troše više nego što zarade.
Iz UIO BiH juče su saopštili da su prihodi od indirektnih poreza samo u junu ove godine dostigli 1,34 milijarde maraka, što je za 109 miliona KM više u odnosu na isti mjesec lani.
Istovremeno prihodi za šest mjeseci 2025. godine uvećani su da 326 miliona KM u odnosu na isti period 2024. godine, koja je bila rekordna po prikupljenim sredstvima.
– Uprava je za šest mjeseci ove godine izvršila povrat PDV-a obveznicima koji su ostvarili zakonsko pravo u iznosu od 1,92 milijarde maraka te su neto prihodi koji su otišli u raspodjelu korisnicima za pola godine, i to zemlji, entitetima i Brčko distriktu iznosili 4,65 milijardi KM i veći su za 5,83 odsto u odnosu na prihode raspoređene korisnicima u istom periodu lani – navedeno je u saopštenju UIO BiH.
Pojasnili su da je za finansiranje institucija na nivou BiH raspoređen iznos od 490 miliona KM, FBiH je sa jedinstvenog računa dobila 2,55 milijardi KM, Republici Srpskoj je pripalo 1,430 milijardi KM te Brčko distriktu 144 miliona KM.
Profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci Dragan Gligorić za “Glas” kaže da je rast prihoda od indirektnih poreza, prije svega prihoda od PDV-a i akciza, odraz povećane potrošnje u zemlji.
– Rast potrošnje za posljedicu ima rast sredstava prikupljenih po osnovu indirektnih poreza, a imajući u vidu da taj novac završava u kasi zemlje i entiteta, kroz proces raspodjele budžeta i društvo bi trebalo da osjeti određene benefite zbog uvećanih prihoda, jer se kroz finansiranje rada institucija dio novca vrati građanima i privredi. Veći budžetski prihodi automatski znače da će određene usluge koje pruža ili plaća zemlja ili entiteti biti veće – pojasnio je Gligorić.
On je istakao da BiH bilježi nominalni rast BDP-a, što je, kako navodi, posljedica rasta proizvodnje, ali i viših cijena.
– Kako rastu cijene uvećava se i potrošnja, tako da je rast indirektnih poreza dobrim dijelom povezan i sa inflacijom – kazao je Gligorić.
Predsjednik Područne privredne komore Doboj Radovan Pazurević za “Glas” navodi da navedeni pokazatelji nažalost ni izbliza ne oslikavaju blagostanje u društvu, već da su dokaz prekomjernog uvoza i tankog izvoza.
– Bilo bi idealno da izvozimo više nego što uvozimo, odnosno da proizvodimo više nego što trošimo, ali nažalost slika je potpuno drugačija. Odnos izvoza i uvoza je jedini pravi odraz stanja naše ekonomije, kao i primanja naših radnika, koji dobrim dijelom troše više nego što su zaradili. Mnogo naših ljudi živi i radi u inostranstvu te redovno šalje novac porodici u BiH i ta sredstva iz dijaspore podižu potrošnju, koja objektivno gledano nije realna slika ekonomije ove zemlje – naveo je Pazurević i dodao da su rijetki privredni subjekti koji mogu samostalno realizovati tehnološki proces od početka do kraja.
PUTARINE
U UIO BiH su istakli da se pored raspoređenih prihoda od prikupljenih poreza u kase entiteta i Brčko distrikta slio novac i po osnovu posebne putarine za izgradnju autoputeva i izgradnju i rekonstrukciju drugih puteva. Po tom osnovu FBiH je dobila dodatnih 115 miliona KM, Republika Srpska 76 miliona KM i Brčko distrikt četiri miliona KM.
(Izvor: Glas Srpske – Anita Janković Rečević)
