Danas je jedan od najvećih hrišćanskih praznika posvećen Bogorodici, u narodu poznat kao Velika Gospojina.
Praznik je uspomena na ovozemaljsku smrt Bogorodice i, prema jevanđelskom predanju, dan kada se ona vaznijela na Nebo i predala svoj duh u ruke Spasitelja.
Prema kanonu SPC, Uspenje Presvete Bogorodice spada u red Bogorodičnih praznika i proslavlja se svake godine 28. avgusta, odnosno 15. avgusta po julijanskom kalendaru.
Prema pravoslavnom kanonu, Uspenje Bogorodice slika se na zapadnim zidovima pravoslavnih manastira.
U srpskom manastiru Žiča, zadužbini Nemanjića sa početka 13. vijeka, oslikana je jedna od najljepših predstava Uspenja, sa Hristom koji u naručju drži novorođenu dušu Bogomajke, zagledan u njeno tijelo na odru.
U trenutku smrti Bogorodice, kako je zapisano, apostoli počeše pjevati u slavu Božiju, a sva se soba zasja od čudne svjetlosti i presveta Djeva predade duh svoj u ruke Spasiteljeve, ne osjetivši smrtnoga bola.
“Mrtvo tijelo njeno preniješe apostoli na rukama u Јerusalim u Getsimaniju…, apostol Јovan nosio je maslinovu granu, a svijetao oblak okruživaše njen odar i povorku”.
Praznovanje Uspenja Bogorodice ustanovljeno je 528. godine po želji cara Mavrikija koji je 15. avgusta, prema julijanskom kalendaru, pobijedio Persijance. Od tog datuma svi hrišćani slave taj praznik.
Scena Uspenja Bogorodice obavezan je motiv u pravoslavnom freskoslikarstvu, jer je za život i smrt Bogomajke vezan smisao hrišćanske vjere i molitve.
Predanje kaže da je Bogorodica živjela 60 godina, prema nekim izvorima 72, da je, nadživjevši svoga sina, kao svjedok mnogih slavnih događanja, nastavila njegovu misiju.
Praznovanje Uspenja Bogorodice ustanovljeno je 528. godine po želji cara Mavrikija koji je na ovaj dan pobijedio Persijance. Od tog datuma svi hrišćani slave ovaj dan.
U Grčkoj i Rumuniji, ovo je i državni praznik. Vjernici masovno posjećuju čudotvorne Bogorodičine ikone. Posebno je svečano u Jerusalimu, gdje se obavlja obred simbolične sahrane Bogorodice.
Ne mali broj porodica slavi danas krsnu slavu, a među njima je i užarski esnaf.
Kako prazniku prethodi dvonedjeljni post, danas se vjernici, posebno žene, pričešćuju.
Ovaj dan uopšteno, smatra se praznikom žena i majki. Ne rade se danas nikakvi poslovi.
Prema narodnom kalendaru, između Velike i Male Gospojine, 21. septembra, najbolje je brati ljekovito bilje, a smatra se i da su jaja prikupljena u ovom periodu najkvalitetnija i dugo ostaju svježa.
